فیلتر بر اساس دسته بندی
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی کیست؟
طب فیزیکی و توانبخشی Physical Medicine and Rehabilitation یکی از رشتههای پزشکی تخصصی بالینی است که به ارزیابی، تشخیص، درمان، پیشگیری و ارائه روشهای توانبخشی جهت افراد دارای ناتوانی (impairment) و معلولیت فیزیکی (disability) و شناختی در تمام سنین میپردازد. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با استفاده از روشهای طب الکترودیاگنوز، تزریقهای تشخیصی و درمانی، روشهای دارویی و فیزیکی (ورزشهای درمانی، استفاده از مدالیتهها، طب مانیپولاسیون) به تشخیص، درمان و تجویز روشهایتوان بخشی در بیماران دچار وضعیتهای دردناک و شرایط محدود کننده عملکرد وناتوان کننده پرداخته و بر جلوگیری از عوارض ناشی از معلولیتها تأکید دارد.
حیطه عملکرد متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در سه موضوع تعریف میشود:
۱. تشخیص و درمان درد:
تشخیص و درمان درد بخصوص دردهای عضلانی، استخوانی و مفصلی به خصوص کمر درد، آرتروز، اختلالات دیسک و آسیبهای ورزشی. متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی جراح نیستند و تلاش آنان در این جهت است که در حد امکان بیمار را بدون جراحی درمان کنند.
۲. توانبخشی بیمارانی که دچار اختلال عملکردشده اند:
متخصصین طب فیزیکی به کمک سایر اعضای تیم توان بخشی (فیزیوتراپیست، کاردرمان، روانشناس و …) به بیمار کمک میکنند تا به زندگی عادی بازگردد. گاهی اختلال عملکرد به قدری زیاد است که نمیتوان بیمار را به زندگی قبلی بازگرداند و تلاش پزشک بر این است که حداقل زندگی مستقلی برای بیمار فراهم کند.
۳. بررسی های نوار عصب و عضله:
یک روش تشخیصی است که خصوصا در تشخیص و درمان اختلالات اعصاب محیطی اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال گزگز و مور مور دستها میتواند به علت درگیری عصبی به نام عصب مدیان در ناحیه مچ دست باشد یا از فشار روی اعصاب گردنی ناشی ناشی شود یا به علت اختلال اعصاب محیطی کل بدن باشد. میتوان با انجام نوار عصب و عضله، این اختلالات را از یکدیگر افتراق داد و درمان مناسب را آغاز کرد.
متخصص این رشته قادر به تشخیص، درمان و ارائه روشهای توان بخشی برای بیماریها و ناتوانیهای عصبی، اسکلتی، عضلانی (از جمله موارد ورزشی و شغلی) و ناتوانی سایر سیستمها و اداره طولانی مدت بیماران معلول است.
همچنین رهبری و هدایت تیمهای توانخشی چندرشتهای را برای ایجاد حداکثر بهبود عملکرد فیزیکی، روانی، اجتماعی و شغلی در افرادی که توانایی آنها در اثر بیماری، تروما، نقص های مادرزادی یا درد محدود شده را بر عهده میگیرد.
وظایف متخصص طب فیزیکی و توانبخشی:
-تشخیص صحیح و درمان درد
-پیشگیری از بروز اختلالات
–درمان بدون عمل جراحی
-بازیابی حداکثر عملکرد از دست رفتهی بیمار به دلیل جراحت، بیماری، صدمات و…
پس از تشخیص صحیح منبع بیماری، یک برنامهی درمانی منظم توسط پزشک طراحی و انجام میشود.
این برنامه درمانی میتواند توسط یک تیم پزشکی شامل: متخصص طب فیزیکی، فیزیوتراپیست، پزشک متخصص مغز و اعصاب، ارتوپد و پزشکان سلامت انجام شود.
متخصصین طب فیزیکی برای درمان و تشخیص بیماری از چه روشی استفاده می کنند؟
طب فیزیکی یک تخصص پزشکی است و متخصصین این رشته مانند سایر پزشکان ابتدا به شرح حال بیمار توجه میکنند، سپس وی را معاینه میکنند و در صورت لزوم از تستهای آزمایشگاهی، رادیولوژیک، نوار عصب و عضله و غیره استفاده میکنند.
تخصص طب فیزیکی اهمیت فوقالعاده ای برای شرح حال و معاینه بیمار قایل است چرا که بررسیهای آزمایشگاهی و رادیولوژیک فقط به تشخیص “کمک میکنند” و تا وقتی با علایم بالینی منطبق نشوند ارزشی ندارند و حتی ممکن است گمراه کننده باشند.
به عنوان مثال در بسیاری از افراد سالم، بیرون زدگی خفیف دیسک گردن یا کمر مشاهده میشود که احتیاجی به درمان ندارد. حال اگر فردی از این گروه به علتی دیگر دچار کمر درد شود، در صورت عدم توجه کافی ممکن است فکرکنیم که بیرون زدگی دیسک عامل کمر درد وی و وقتی تشخیص اشتباه بود، درمان هم اشتباه انجام خواهد شد.
از سوی دیگر، برخی بیماریها فقط با معاینه تشخیص داده میشوند (مثلاً بیماری درد میوفاسیال) و نتایج تستهای آزمایشگاهی منفی خواهد شد.
مراحل درمان در طب فیزیکی چیست؟
متخصصین علاوه بر استفاده از دارو برای اقدامات ذیل دوره های خاصی میبینند.
- تجویز فیزیوتراپی تخصصی
- تزریقات موضعی
- تجویز وسایل کمکی نظیر بریس یا عضو مصنوعی
- مانیپولاسیون فقرات
این رشته دارای فوق تخصص در زمینههای زیر است:
- طب توانبخشی ورزش
- طب توانبخشی آسیب نخاع
- طب توانبخشی سکته مغزی
- درمان درد
- الکترودیاگنوز (نوار عصب و عضله و پتانسیلهای بر انگیخته)
- طب توانبخشی اطفال
بعلاوه فلوشیپهای این رشته در زمینههای: طب توانبخشی قلبی، طب توانبخشی ریوی، طب توانبخشی دیابت، طب توانبخشی در بیماران قطع عضو و.. است.
مشاهده متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی در سامانه نوبت دهی اینترنتی شفاداک